فرمولاسیون مایع دست شویی

مایع دستشویی چیست؟

مایع دستشویی شامل ترکیب شدن انواع متفاوتی از سورفکتانت ها (آنیونی، کاتیونی، آمفوتری و همچنین نانیونیک)، به علاوه مواد نرم‌کننده، افزودنی ها، پرکننده‌ها، مواد معطر ،رنگ و … است که توانایی رفع همه آلودگی‌ها و لکه‌های چربی پوست دست را دارا است.
یک مایع ظرف شویی ایده آل از طرفی از چربی و رطوبت دست در برابر مواد شیمیایی پاک کننده مراقبت می‌کند.
تنوع زیاد مایع دستشویی باعث تنوع در مواد تشکیل دهنده آن می‌شود، در ادامه به مهم‌ترین اجزا فرمول مایع دستشویی اشاره خواهد شد.

سورفکتانت (مواد فعال سطحی)

با یقین می‌توان گفت که مهم‌ترین بخش فرمولاسیون مربوط به سورفکتنت‌ها است، زیرا که تمیزکنندگی این محصولات مربوط به این بخش از مواد است.
از سورفکتنت‌های مختلفی مانند سدیم لوریل اتر سولفات (تگزاپون)، بتائین و… می‌توان در فرمولاسیون مایع دستشویی استفاده کرد.

کف کنندگی این محصولات نیز مربوط به سورفکتانت‌های موجود داخل فرمولاسیون مایع دستشویی است که باعث تشکیل و پایداری کف‌های هنگام شست و شو دست‌ها می‌شود.

آب

بخش زیادی از فرمولاسیون را آب (به عنوان حلال) تشکیل می‌دهد و مواد در داخل آب با یک دیگر مخلوط می‌شوند.
لازم به ذکر است که برای داشتن یک محصول با کیفیت باید از آب مقطر در فرمولاسیون استفاده شود. البته از آب شهری هم در فرمولاسیون می توان استفاده کرد اما باید به آن مواد مخصوصی اضافه کرد که خواص آن مشابه آب مقطر شود.ک
گرفتن سختی آب و داشتن شست و شو و کف بهتر، از عوامل کی لیت کننده مانند EDTA استفاده می‌شود.

نرم‌کننده

برای نرمی و لطافت پوست دست، از موادی مانند گلیسیرین استفاده می‌شود.
وجود این ماده باعث می‌شود که با شست‌وشو مکرر دست با مایع دست‌شویی به پوست دست آسیبی نرسد.

تنظیم‌کننده pH

به خاطر اینکه pH پوست بدن در حدود 5-6 است، بنابراین برای عدم خشکی پوست دست لازم است که pH فرمول در حوالی 5-6 باشد. معمولاً از اسید های ضعیف مثل سیتریک اسید جهت تنظیم pH فرمول مایع دست شویی استفاده می‌شود.

نمک

یکی از موادی که برای دادن ویسکوزیته به محصول نهایی اضافه می‌شود، سدیم کلرید است. البته مقدار زیاد نمک باعث ایجاد حالت ژل مانند به محصول می‌شود. نمک مورد استفاده باید ویژگی های خاصی داشته باشد و نمی توان مستقیما از نمک طعام استفاده کرد.

رنگ و اسانس

یکی از مواردی که باعث ایجاد حس مطلوب در مصرف‌کنندگان مایعات دستشویی میشود، استفاده از اسانس خوشبوکننده و رنگ متناسب با آن در فرمولاسیون است.
استفاده از اسانس‌های گل و عطری بین مشتریان بسیار رایج است، هرچند برخی از افراد به اسانس میوه نیز علاقه دارند.

نحوه عملکرد مایع دستشویی در تمیز کردن دست‌ها

مایع دستشویی به دلیل دارا بودن عامل سورفکتانت (ماده فعال سطحی)، ذرات روغن‌های روی سطح پوست را در خود حل می کند، درنتیجه چربی‌ها می‌توانند با آب مخلوط شوند و از سطح دست شسته و پاک شوند.
سورفکتانت‌ها دارای دو بخش هیدروفوب (آب‌گریز) و هیدروفیل (آب‌دوست) هستند که می‌توانند در آب تشکیل مایسل دهند.
چربی‌ها به داخل مایسل می روند و کثیفی‌ها از روی سطح برداشته می‌شوند.

انواع مایع دستشویی

با توجه به کارایی بالا و استقبال گستره مردم از مایع دستشویی، تولیدکنندگان انواع مختلفی از این محصول را فرموله کرده و به بازار عرضه می‌کنند.
در ادامه به محبوب‌ترین و پرفروش ترین انواع فرمول مایع دستشویی پرداخته می‌شود.

مایع دستشویی کرمی (صدفی شیری)

مایع دستشویی کرمی حاوی ترکیباتی مانند لانولین به عنوان نرم‌کننده طبیعی، ویتامین B5، گلیسیرین به عنوان مرطوب‌کننده، اوره و سدیم لاکتات به منظور کاهش التهاب حاصل از خشکی و خارش دست است.
در این فرمول همچنین از اتیلن گلیکول مونو استئارات استفاده می‌شود که خاصی نرم‌کنندگی و مراقب پوست را به همراه دارد و علاوه بر آن رنگ صدفی به مایع دستشویی می‌دهد.

اوره موجب افزایش انعطاف‌پذیری سلول‌های خشک پوست دست شده، درنتیجه رطوبت لایه‌های زیرین پوست را افزایش می‌دهد.
بنابراین محصولات مایع دستشویی کرمی برای مصارفی مانند افراد دارای پوست خشک و افراد مایل به داشتن پوستی نرم مناسب است.
همچنین فرمول مایع دستشویی کرمی pH سازگار با پوست دست را فراهم می‌آورد که غنی از ترکیبات مختلف به منظور حفظ رطوبت و نرم‌کنندگی پوست دست است، بدین منظور این مایع دستشویی برای فصل‌های سرد و خشک انتخاب مناسبی است.

مایع دستشویی فومی

مایع دستشویی فومی به دلیل داشتن ظاهر زیبا، حالت جذاب و شست و شوی آسان مورد توجه بسیار از افراد قرار گرفته است و از جمله پرفروش‌ترین انواع مایع دستشویی در بازار به شمار می‌رود.
در فرمول مایع دستشویی فومی یا فوم دستشویی علاوه بر استفاده از انواع سورفکتنت‌های آنیونی (به عنوان عامل پاک‌کننده)، از سورفکتنت‌های آمفوتریک برای افزایش تمیزکنندگی سورفکتنت آنیونی به کار برده می‌شود.
در این محصول ترکیباتی مانند کوکامید برای حفظ و پایداری کف به کار برده می‌شود، چون از جمله خواص مهم این محصول ویژگی‌های مربوط به وجود کف آن است. در فرمول فوم دستشویی به منظور حفظ و نگهداری رطوبت پوست دست افزودنی‌های گلیسرول و مونوپروپیل، اسانس‌های طبیعی خوشبوکننده و همچنین مواد نگه دارنده استفاده می‌شود.
فوم دستشویی در واقع مایع دستشویی است که در هنگام پر شدن در مخزن با هوا فشرده می شود و زمانی که فرد پمپ بالای مخزن را فشار می دهد مقداری از هوای فشرده شده با مایع مخلوط می شود و مایع به صورت کف خارج می شود.
استقبال زیادی از این محصول شده است.
چون مقدار بسیار کمی از مایع با هوا تبدیل به حجم زیادی از کف می شود که هم شستشوی مایع از روی دست راحت تر است و هم به دنبال آن مشکلات پوستی ناشی از شسته نشدن کامل مایع از روی دست و خشکی پوست دست کاهش می یابد. از طرفی در مصرف مایع صرفه جویی می شود.

مایع دستشویی شفاف

یکی از فرمول‌های پرکاربرد، فرمول مایع دستشویی شفاف است.
این مایع به دلیل شفافیت موجب حس تازگی بیشتری در دستان شما می‌شود.
رنگ‌های متنوع این محصول به همراه اسانس‌های خوشبو و معطر، به همراه خاصیت پاک‌کنندگی محصول موجب جذابیت بیشتر آن می‌شود.

برای تولید مایع دستشویی شفاف از پروتئین شیر استفاده می‌شود که خاصیت نرمی بی‌حدی را به پوست هدیه می‌دهد و به دلیل حفظ کلاژن پوست حفاظت از پوست را به همراه دارد.

همچنین در این فرمولاسیون از سدیم لوریل اتر سولفات (تگزاپون N70) استفاده می‌شود که علاوه بر دارا بودن خاصیت بالای شستشو، موجب شفافیت مایع دستشویی می‌شود.

مایع دستشویی صدفی

مایع دستشویی صدفی یکی از پرطرفدارترین محصولات در بازار است.
در فرمول مایع دستشویی صدفی از سدیم لوریل اتر سولفات صدفی (تگزاپون صدفی) به عنوان ماده اصلی آن استفاده شده است که نسبت به تگزاپون N70 غلظت کمتر و همچنین قیمت پایین‌تری دارد، این ماده با اتیلن گلیکول مونو استئارات (ماده صدفی کننده) ترکیب می‌شود که یک سورفکتانت غیر شفاف و نیمه جامد است که خاصیت کف کنندگی مناسبی را به محصول می‌دهد.
در فرمول مایع دستشویی صدفی از روغن آرگان، پروتئین سویا، اسیدهای چرب اشباع شده و ویتامین‌های A و E استفاده می‌شود.

در پروتئین سویا ماده‌ای به نام لیستین وجود دارد که باعث خاصیت ارتجاعی و کشسانی در پوست دست شده و درنتیجه درخشندگی پوست را موجب می‌شود.

همچنین ویتامین E موجود در پروتئین سویا حس نرمی پوست را به ارمغان می‌آورد و برای این منظور بسیار مؤثر است.

از طرفی شادابی و سلامت پوست حاصل استفاده از روغن آرگان تغذیه در فرمول مایع دستشویی صدفی است.

فرمولاسیون مایع دست شویی

در فرمولاسیون مایع دستشویی از سورفاکتانت های آنیونی به عنوان تمیزکننده ، سورفکتانت آمفوتریک برای تمیز کردن و پایداری، کوکونات فتی اسید دی اتانول آمید( لورآمید) یا کوکونات فتی اسید مونواتانول آمید( ایرامید) برای پایداری کف، گلیسیرین یا مونو پروپیلن گلیکول( MPG) به عنوان ماده مرطوب کننده، مواد رنگی، نگهدارنده ها و اسانس ها  استفاده می شود.

و برای ایجاد خاصیت ضد میکروبی از ترکیبات تریکلوزان و کلرید بنزالکونیوم استفاده می شود.