اساس کار کروماتوگرافی گازی

کروماتوگرافی گازی تکنیکی است که جهت جداسازی ترکیبات خنثی آلی و معدنی فرار و پایدار حرارتی مورد استفاده قرار می گیرد .

معمولا ستون جهت تبخیر گونه ها در یک گستره دمایی ۵۰ الی ۳۵۰ درجه سانتیگراد قرار دارد.

در یک ستون کروماتوگرافی گازی رابطه معکوس بین فشار بخار گونه‌ها یا نقطه جوش آن ها و سرعت شویش آنها توسط فاز متحرک با سرعت مهاجرت آنها در ستون وجود دارد.

به این ترتیب در حالتی که برهمکنش خاصی با فاز ساکن صورت نگیرد گونه ها به ترتیب افزایش نقطه جوش آنها در ستون شسته می شوند.

در کروماتوگرافی گاز-مایع برخلاف کروماتوگرافی مایع فاز متحرک هیچ برهمکنشی با آنالیز ندارد .

گاز حامل تنها نقش حمل کردن آن را در طول ستون برعهده دارد .

معمولاً از گازهای بی اثر استفاده می شود که غیرسمی ,غیر آتش گیر,و ارزان قیمت باشند.

گونه مورد نظر در ستون به طور پیوسته بین فاز ساکن و متحرک تبادل می‌شود و در هر زمان که فاز متحرک قرار میگیرد توسط آن به انتهای ستون حمل می گردد .

نمونه بعد از رقیق سازی و محلول سازی های اولیه توسط سرنگ مخصوص کروماتوگرافی گازی به دستگاه تزریق می شود.

نمونه با گاز حامل مخلوط شد وارد ستون می شود و تحت برنامه دمایی قرار میگیرد .

نمونه بعد از اینکه درستون جداسازی شد وارد دتکتور میشود و نتایج به صورت پیک هایی قابل مشاهده است.

 

در کروماتوگرافی گازی از دتکتور های مختلفی استفاده می شود از جمله می توان به دتکتورهای زیر اشاره کرد :

دتکتور گرما رسانندگی

دتکتور یونش شعله ای

دتکتور نیتروژن فسفر

دتکتور الکترون گیر انداز

 

اساس برهنکنش گونه و آشکار ساز (TCD)

دتکتور گرما رسانندگی دتکتورای حساس به غلظت است .

دراین آشکارساز حضور نمونه باعث کاهش  هدایت الکتریکی می شود و بر اساس همین کاهش هدایت الکتریکی پیک هایی رسم می گردد .

این آشکارساز موجب تخریب نمونه نمی‌شود صرفاً نمونه به همراه گاز حامل از داخل سلول آشکارساز عبور می کند.

 

اساس برهنکنش گونه و آشکار ساز (FID)

در آشکارساز یونش شعله ای نمونه به وسیله شعله هیدروژنی می سوزد .

نمونه تبدیل به گونه‌هایی  با بار مثبت و منفی میشود این گونه ها وارد فضای مابین دو الکترود می شود .

هرچه حضور این یون ها زیاد باشد باعث افزایش هدایت الکتریکی می شود .

این افزایش هدایت الکتریکی به صورت جریانی متناسب با غلظت یون ها در نمودار رسم می شود.

در آشکارساز یونش شعله ای نمونه تخریب می شود و از بین می رود.

اساس برهنکنش گونه و آشکار ساز (NPD)

 

در آشکارساز نیتروژن فسفر اساس کار آشکارساز یونش شعله ای است.

در آشکار ساز نمونه تخریب می شود این آشکار ساز نسبت به نیتروژن و فسفر بیشتر از از دیگر عناصر حساس تر است

.

اساس برهنکنش گونه و آشکار ساز (ECD)

 

آشکارساز الکترون گیر انداز نیز باعث تخریب نمونه می شود و اساس کارش تولید یون است و بر اساس یونیزاسیون کار میکند.

این آشکارساز برای هالوژن ها سولفور ها ترکیبات غیر اشباع پراکسید ها و گروه های نیترو پاسخ گزینشی می دهند.

در این آشکارساز نمونه همراه با گاز حامل از انتهای ستون خارج میشود گاز حامل توسط پرتوهای  بتا بمباران می شود و تولید الکترون می کند.

و جریان ثابت ای ازالکترون ها تولید می شود اگر نمونه ما الکترونگاتیو باشد این الکترون ها را  جذب می کند و جریان الکتریکی کاهش می یابد.

این کاهش جریان بر حسب غلظت نمونه در نمودار رسم می گردد.

این آشکار ساز جزو آشکارسازهای غیر تخریبی است و از حساسیت خیلی بالایی برخوردار است